Przypomnijmy, że podczas przeprowadzanych spisów z natury, dokonano niezwykłego odkrycia. Znaleziono rysunek wykonany tuszem, przedstawiający Antoniego hr. Ostrowskiego na łożu śmierci. Autorem rysunku jest Piotr Michałowski (1800 – 1855), który był obecny przy wydaniu ostatniego tchnienia swojego szwagra i teścia (przypomnijmy że Antoni hr. Ostrowski poślubił po 7 latach żałoby po pierwszej żonie Józefie z Morskich, siostrę P. Michałowskiego Antoninę Michałowską. Natomiast Piotr Michałowski wybitny malarz polskiego romantyzmu ożenił się z Julią Olimpią – córką z pierwszego małżeństwa Antoniego Ostrowskiego).
Od kilku już dni placówka może cieszyć się pomyślnie przeprowadzoną konserwacją odkrytego rysunku.
Cenny eksponat znajdował się pośród licznych materiałów przekazanych przez Jana Piotra Dekowskiego - wieloletniego kierownika i pracownika muzeum, etnografa, społecznika, do zbiorów muzealnych w Opocznie. Stamtąd w latach 90. XX w. cały zbiór dokumentów dotyczących rodziny Ostrowskich przekazany został do tomaszowskiego muzeum. Rysunek P. Michałowskiego to nie jedyne odkrycie tomaszowskich muzealników. Mają oni nadzieję, że uda im się uratować kolejne bardzo interesujące, wręcz unikatowe eksponaty, które trafiły do działu historii i są przygotowywane do konserwacji.
Na rysunku „Antoni na łożu śmierci”, w dolnej części, ołówkiem zapisane są informacje o dokładnej dacie śmierci Antoniego hr. Ostrowskiego ("Zmarł o wpół do dziesiątej rano 4 XII 1845 r."). Antoni hr. Ostrowski zmarł we Francji, w posiadłość Les Maderes w pobliżu Tours nad Loarą.
Na kolejnych fotografiach zobaczyć można dzieło P. Michałowskiego już po konserwacji.
W Pracowni Konserwacji Zabytków wykonano następujące prace konserwatorskie: oczyszczanie mechaniczne; badania pH papieru; wprowadzenie środków chemicznych zapobiegających korozji atramentowej; podklejanie przedarć; uzupełnienie ubytków; odkwaszanie; dublaż na nowe podłoże; prostowanie i suszenie; scalanie kolorystyczne. Wykonano passe-partout, typ wiedeński i oprawiono obiekt w ramę z filtrem UV.
Muzeum już zaplanowało pokazanie rysunku na ekspozycji stałej, w gabinecie hrabiego Ostrowskiego (I piętro). Z uwagi na zalecenia konserwatorskie, rysunek będzie można zobaczyć w oryginale od drugiej połowy lutego 2023 roku, przez około 3-4 miesiące ( do nocy muzeów- 14-15 maja 2023 r.). Następnie zostanie zdeponowany w magazynie na dłuższy czas, w zamian prezentowana będzie jego fotokopia. Oryginału nie będzie można fotografować z fleszem.
Rysunek wykonany jest tuszem na papierze o wymiarach: 20,2 cm x 13,4 cm. (wymiary passe partout i ramą 43 cm x 33 cm).
Skatalogowany pod nr inw. MT/S/327 – Antoni na łożu śmierci.
Autor/Szkoła: Piotr Michałowski.
Czas powstania: 4 XII 1845 r.
Stan zachowania przed konserwacją: zły, widoczne zagniecenia i ubytki w papierze, brak oprawy.
Źródło: Muzeum w Tomaszowie Mazowieckim im. Antoniego hr. Ostrowskiego